WERKVORMEN 

Uit de praktijk blijkt dat lezen en werken aan leesbevordering veel tijd kost. Echter zijn er drie werkvormen die bijdragen aan een succesvolle leesbevordering binnen de klas, namelijk; voorlezen, vrijlezen & boekgesprekken. Deze werkvormen worden hieronder kort toegelicht. 

​

Voorlezen  

Voorlezen in de klas heeft invloed op verschillende onderdelen van de taal- en

leesvaardigheid. Ten eerste stimuleren positieve ervaringen met het voorlezen het

(voor)leesplezier en het leesgedrag. Dit geeft een stevige impuls aan de leesvaardigheid. 

Ten tweede heeft voorlezen een positief effect op de literaire competentie en de

sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Wanneer er tijdens het voorlezen aandacht is

voor het verhaal en de manier van vertellen, krijgen de kinderen inzicht in de narratieve

structuur, de spanningsboog, de fictieve status en andere literaire aspecten. 

Tot slot draagt voorlezen bij aan de emotionele competentie van kinderen: het stelt hen in

staat om adequater te reageren op gevoelens van andere mensen. 

​

Kinderen worden door het voorlezen nieuwsgierig gemaakt naar boeken die ze anders

misschien niet zouden lezen. Hierdoor is voorlezen zeker van belang bij leesbevordering in de klas. 

​

Vrij lezen 

Bij vrij lezen leest de hele klas of groep op een vast moment van de dag in een zelfgekozen boek, tijdschrift of krant. Over de gelezen tekst wordt geen boekverslag gemaakt, wel wordt de tekst verwerkt met korte (vaak mondelinge) verwerkingsopdracht. Kinderen die regelmatig vrij lezen scoren op tekstbegrip even goed als of zelfs beter dan kinderen die dit op school niet doen. 

Echter is het wel van belang dat kinderen het gedurende een langere periode doen. Wanneer dit niet gebeurt, zal het vrij lezen gen effect hebben op de resultaten van de kinderen. 

​

Vrij lezen is ook effectief voor andere onderdelen van de leesvaardigheid, zoals de ontwikkeling van de woordenschat, grammatica en schrijven. Daarnaast helpt het lezen van boeken naar keuze tijdens schooltijd ook om positievere leeservaringen op te doen, en zo de leesvaardigheid verder uit te breiden. 

​

Boekgesprekken

Gesprekken over het boek, of dat nu gebeurt met ouders, vrienden en vriendinnen of docenten, helpen het brein het gelezen boek te verwerken.Praten en discussiëren over het boek vergemakkelijkt het leggen van verbanden tussen de tekst en eigen kennis en ervaringen. 

​

​

​

​

LEESOMGEVING 

Onder de leesomgeving worden de volgende aspecten verstaan; het boekenaanbod, de ondersteunende rol van de professional (zoals pedagogisch medewerkers, bibliothecarissen en leerkrachten), de stimulerende rol van ouders en vrienden en tijd en aandacht voor lezen; een rustige plek en een rustig moment. Deze aspecten worden hieronder kort toegelicht.

​

Boekenaanbod

De leesvaardigheid gaat omhoog als kinderen een divers boekenaanbod tot hun beschikking hebben. 

​

Dat aanbod kan variëren van tijdschriften tot boeken, maar met name fictieboeken hebben de meest positieve invloed op het geletterdheidsniveau. De aanwezigheid van boeken, thuis, op school en in de bibliotheek, leidt tot kennis van boeken en geeft kinderen de mogelijkheden te lezen. van belang is dat de boeken aansluiten bij de levensfase en het leesniveau van kinderen. 

​

Ondersteunende rol professional

Voor een succesvolle leescarrière is ondersteuning nodig van een 'helpende volwassene'. Deze volwassene kan fungeren als coach en gids. Het is belangrijk dat deze helpende volwassene goed op de hoogte is van het boekenaanbod, de voorkeuren en niveaus van het kind kunnen inschatten en zelf ook het goede voorbeeld kunnen geven. Op deze manier kunnen zij kinderen met enthousiasme bij hun boekkeuze begeleiden. 

​

Naast ouders, vrienden en vriendinnen en leerkrachten, spelen ook bibliothecarissen en boekverkopers een belangrijke rol als de zogenoemde helpende volwassene. Bibliothecarissen kunnen bijvoorbeeld diverse leesbevorderingscampagnes inzetten als hulpmiddel. 

​

Stimulerende rol ouders & vrienden 

Ouders die veel lezen, voorlezen, thuis praten over boeken en veel boeken in huis hebben, dragen het leesplezier over op hun kinderen. Die lezen daardoor op later leeftijd zelf meer, zijn leesvaardiger en schoppen het verder in het onderwijs. Ouders die het lezen bevorderen, maken de kans dat een kind een boekenliefhebber wordt, vijf keer groter als ouders die het lezen niet bevorderen. 

​

Ook de vriendengroep kan van belang zijn bij leesbevordering. Leeftijdsgenoten kunnen elkaar adviseren en enthousiasmeren. 

​

Tijd & aandacht

Een rustige plaats en een rustig tijdstip, zonder afleidingen, zijn van belang om goed te kunnen lezen. 

 

Een rustige, inspirerende (voor)leesplek is onderdeel van het totaalpakket voor leesbevordering. Kinderen kunnen leren aandacht te hebben voor een boek. Lees en voorleesroutines helpen mee om lezen een vaste plaats in het dagritme te geven. 

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

DIDACTIEK - Differentiatie

Succesvolle leesbevordering begint bij een gedifferentieerde aanpak. Vier aspecten spelen een rol: leesmotivatie, interesse en genrevoorkeur, leesvaardigheid en verschillen tussen jongens en meisjes. Deze aspecten worden hieronder kort toegelicht. 

​

Leesmotivatie

De mate waarin een kind gemotiveerd is om te lezen levert leesvoldoening op en draagt bij aan de leesontwikkeling. 

​

Interesse en genrevoorkeur

Persoonlijkheid, karakter en identiteit bepalen naar welke boeken de voorkeur uitgaat. Met deze verschillen moet rekning worden gehouden bij leesbevorderingscampagnes, in het onderwijs en in bibliotheken. 

​

Leesvaardigheid 

Hoe vaardig is een kind op het gebied van leestechniek en leesbegrip? Een te

moeilijk boek leidt niet tot leesvoldoening. Maar ook een te makkelijk boek nodigt

niet uit tot verder lezen. 

​

Verschillen tussen jongens en meisjes 

Uit diverse onderzoeken blijkt dat er opvallende verschillen zijn tussen jongens en

meisjes in leesvaardigheid en leesattitude. Houd daar rekening 

mee (Stichting Lezen, n.d.).